SEZARYAN VE NORMAL DOĞUM

Sezaryan mı normal doğum mu kararı nasıl alınır?

Erken gebelik haftalarında uygun tansiyon düşürücü ilaçların başlanması, gebeliğin yakın takip edilmesi, gerekirse hastanede yatırarak anne ve bebek için uygun koşulların sağlanması gerekir. Doğumun şeklinin normal doğum mu, sezeryan mı olması gerektiğine takip doktoru karar verecektir. Bu kararı etkileyen en önemli iki unsur gebelik haftası ve preeklampsinin şiddetidir. Doğum gerçekleştikten sonraki ilk 24-48 saat annenin gene yakın takip edilmesi gerekir. Genellikle gebelikte ortaya çıkan yüksek tansiyon doğumdan sonra düzelir. Altı hafta süren lohusalık sürecinden sonra hala devam eden yüksek tansiyon durumları anneye gebeliğinden kalan kötü bir mirastır ve % 1-5 hastada görülebilmektedir. Böyle durumlarda annenin kullanılabileceği ilaç seçenekleri gebelik bittiği için daha fazladır.

 

Gebelikte yüksek tansiyonu önlemek mümkün mü?

Preeklampsi ve eklampsi gebelik döneminde ortaya çıkan, gebeliğin normaldışı seyrettiği bir durumdur. Nedeni bilinmeyen bir uyaran tansiyon yükselmesine neden olur, idrarla protein kaybı başlar ve normalde damarlar içinde tutulması gereken sıvının büyük kısmı vücut boşluklarına kaçarak aşırı kilo alımına ve ödem oluşmasına yol açar. Preeklampsiden korunma önerisi yapmak da mümkün değildir. İyi bir gebelik takibi gerekir. Tüm gebeliklerin %6'sında görülebilir.

 

Risk faktörü yüksek olan anne adayları...

İlk gebelik, 18 yaş altı ve 30 yaş üstü olan anne adaylarında, daha önce dört ya da daha fazla sayıda doğum yapmış olanlarda, çoğul gebeliği olanlarda, amniyos sıvısının artması ve bebeğin tüm vücut boşluklarında kalp yetmezliğine bağlı olarak sıvı birikmesi ve bebeğin şişmesi gibi fetusa ait problemi olanlarda, kötü kontrol edilmiş şeker hastalığı olanlarda, kronik hipertansiyonu olanlarda ve ailesinde hipertansiyon olanlarda preeklampsi daha sık görülür. Daha önceki gebeliklerde hipertansiyon ve preeklampsi geçirmiş olan anne adaylarının sonraki gebeliklerinde ve gebelikleri boyunca çalışmak zorunda olan, dinlenme fırsatı bulamayan anne adaylarında da preeklampsi gelişme riski yüksektir. 

 

Dikkat edilecek noktalar:

Anne adayı dengeli normal tuz içeren karbonhidrat, protein, yağ ve vitaminler içeren bir diyetle beslenmelidir. Gebelik sürecinde hızlı kilo alımı veya hızlı kilo almayan kadında da preeklampsi görülebilir. Anne adayının kendini iyi takip etmesi, baş ağrısı, gözlerde ışık çakması-uçuşma gibi durumlar yaşaması, bebeğinin hareketlerinde azalma hissetmesi durumlarında mutlaka doktoruna haber vermesi gerekir. Anne adayının gebeliğinin başından itibaren tansiyon, kan ve idrar tahlilleri ile izlenmelidir. 16. haftadan sonra kansızlığın önlenmesi için demir desteği yapılmalıdır. Kalsiyum, magnezyum, çinko, balık yağı gibi takviyelerin yapılması önerilebilir. Anne ve bebek ölümlerinin en önemli nedenlerinin başında gelen gebelikte yüksek tansiyon için doktorla düzenli takip gerekir.

BEBEĞİN ANNE KARNINDAKİ DURUŞ ŞEKİLLERİ

Bebek rahimde nasıl durur?

Bebek anne karnında hep hareket halindedir. Anne karnındaki amniyon sıvısı bebeğe rahat hareket edebilme imkanı sunmaktadır. Rahat hareket eden bebek doğuma yaklaştıkça son şeklini almaya başlayacaktır. Genellikle beklenen durum bebeğin başının aşağı tarafta olmasıdır. Bazen bebek bu pozisyonu almaz ve bu tarz durumlara bebeğin makattan geleceği şeklinde ifade edilir. Bu durumda bebek başı yukarıda popo kısmı aşağıda olmaktadır.

Peki, bebeğin geliş şeklinin önemi nedir?

Baş organların arasında en değerli beyini barındırmaktadır. Bebeğin başının önce geliyor olması yaratan tarafından buna göre ayarlanmış ve başın zarar görmemesi üzerine bir denge oluşturulmuştur. Normal doğumda bebeğin başı önce çıkıyor olmalıdır. Aksi takdirde önce bacakların çıkması demek henüz tam açılma olmamışken bebeğin gelmesi demektir. Yani bacaklar daha tam rahim ağzı açılmadan çıkabilecek incelikte olacaktır. Sonrasında gelecek olan baş kısmı rahimden geçerken zorlama yapacak ve zedelenme ihtimali olabilecektir. Tüm bu nedenlerden dolayı makattan olan durumda normal doğum tercih edilmemektedir.

Anne karnında bebeğin ters durmasının sebebi nedir?

Asıl önemli olan ultrason görüntülerinde 36. Hafta ve sonrasıdır. Artık bebek son şeklini almaya başlayacaktır. Yapılacak takipler ile bebeğin son şeklini alması beklenecektir. Bu bebeklerin ters durmalarındaki etken hamilelik yaşı, rahimde meydana gelen şekil bozuklukları, bebekten kaynaklanan anormal durumlar ve en çok sebep olarak da çoğul olan gebeliklerdir. Bundaki sebeplerden bazıları da; amniyon sıvısı dengesizliği konuşulabilir. Bu sıvının normalinden az veya fazla olması da bebeğin anne karnında baş aşağı alması gereken şekli almama sebebi olarak görülebilir. Bir diğer neden de; daha önce çok fazla gebelik yaşanmış ve rahmin normale göre daha gevşek olması eklenebilir.

Anne karnında ters şekilde duran bebekler için doğumdan önce dışarıdan müdahale edilebilinir mi?

Bebek anne karnında ters ise doktor bunu düzeltme girişiminde bulunabilir. Yalnız bu durumun incelikleri vardır. Doktorun bu anlamda tecrübeli olması, annenin aşırı şişman olmaması gerekir. Ve tüm bu koşulların uygun olmasına rağmen bu risklidir. Uygulama esnasında bebek ve anne zarar görebilir. Bebeğin kemiklerinde kırılmalar olabilir. Bebek ve annenin iç organları bu durumda zarar görebilir. Bu konunun başarılı olma ihtimali ancak % 50 dir. Ve her şeye rağmen acil durum karşısında yine sezaryen ile doğum yapılacak ortamın hazır halde tutuluyor olması gerekmektedir. Doktorlar genellikle bu durumların toplamında sezaryen tercih edecektir. Popo tarafı aşağıda olan bebekler için normal olan doğum yöntemi risktir. Bebek yeterince oksijen alamama durumundan dolayı bebeğin çevrilmesi çok da iyi bir tercih değildir.
Bu durumlar için önceden doktor bebeğin son şeklini almasını bekleyecektir. Ve bebek makat gelişi olarak ön görülmüş ise sezaryen tarihi belirlenecektir.